VR var um langt skeið leiðandi í þjónsutu við félagsmenn og hefur þessi ófrávíkjanlega áhersla á framúrskarandi þjónustu gegnt lykilhlutverki fyrir vöxt og viðgang VR.

Þessar frábæru vinnu eigum við að halda áfram með áherslu á virkt samtal við félagsmenn um reglunbundna endurskoðun og þróun.

Sem fyrr eru orlofsmálin ofarlega á baugi og hvernig VR geti gert félagsmönnum kleift að fá sem mest fyrir peningana. En margt fleira kemur til í afþreyingu, fræðslu og lífstíl.

Með hækkandi meðalaldri og auknum lífslíkum þurfum við að vinna að breyttum aldursviðhorfum á vinnumarkaði. Fimmtíu ár er enginn aldur og 60 ár eiginlega ekki heldur.

Stór hluti fólks á sjötugs- og áttræðisaldri heldur góðri starfsorku og vill taka virkan þátt í samfélaginu.

Að þessari viðhorfsbreytingu þarf að vinna bæði á forsendum markaðssetningar og í samstarfi við stjórnvöld og lífeyrissjóði. Smæð vinnumarkaðarins er að mörgu leyti hamlandi þáttur fyrir hagvexti hér á landi.

Höfum við efni á aldursfordómum á vinnumarkaði?

Eitt mikilvægasta verkefni aðila vinnumarkaðarins í dag er að stuðla að auknum sveigjanleika vinnumarkaðarins. Í þessu felst að við verðum að vera reiðubúin að ræða mennta- og fræðslukerfið opið og fordómalaust og opin fyrir breytingum.

Þetta er með öðrum orðum flókið verkefni sem á sér ekki formlegt upphaf eða endi, heldur veldur sá er á heldur.

Ég tel brýnt að VR móti sér stefnu og beiti sér fyrir því að þetta samtal aðila vinnumarkaðarins og stjórnvalda fari fram og skili væntum árangri.

Framtíðin er núna og mikilvægt er að stuðlað sé með markvissum hætti að lifandi og dýnamísku samspili menntunar og vinnumarkaðar.

Lágmarksframfærsluviðmið segir að laun megi ekki vera lægri en sem nemur þeim kostnaði sem launafólk þarf að lágmarki til að framfleyta sér. Nágrannaþjóðir okkar hafa áratugum saman verið með slík viðmið lögfest. Það hlýtur enda að vera eðlileg krafa að allir geti lifað á launum sínum.

Endalaust karp um lægstu laun og stöðu lágtekjuhópa á ekki að vera fastur liður í kjarasamningum. Þetta er barátta sem launþegahreyfingin á að sameinast um gagnvart stjórnvöldum. Krafan á að vera að allir geti lifað á launum sínum og með þetta fullvaxna vísitölukerfi sem við höfum komið okkur upp, ætti að vera í lófa lagið að reikna út lágmarksframfærslu og þar með lágmarkslaun hér á landi.

Að festa kjaraumræðuna í stöðugu lægstulaunakarpi, eins og venja hefur staðið hér til, er skemmandi fyrir kjarabaráttuna og drepur kröftum hennar á dreif. Ein birtingarmynd þess er, sem dæmi, að lægri millitekjur fá stöðu sem virðist ofarlega í tekjuskalanum, sem hefur svo aftur leitt af sér hlutfallslega of mikla skattlagningu á þessi tekjuþrep.

Tölum um hlutina eins og þeir eru. Mikilvæg skref hafa verið tekin í hækkun lægstu launa, sem er frábær árangur. Þetta er hins vegar umræða sem við eigum að taka út úr hinni almennu kjarabaráttu og leysa með einfaldri lagasetningu um lágmarksframfærsluviðmið.

Hér er um sameiginlegt hagsmunamál allra stéttarfélaga að ræða og baráttumál sem taka á upp við stjórnvöld í formi viðurkennds lágmarksframfærsluviðmiðs.

Lánsvísitöluréttlæti hefur lengi verið haldið á lofti sem sanngjörnu og eðlilegu. Ekkert sanngjarnt eða eðlilegt er hins vegar við þetta kerfi, sem komið var á til bráðabirgða árið 1979 til að fleyta þjóðarbúinu út úr efnahagslegum ógöngum.

Helsti kosturinn við kerfið er sá, að sama hvaða áföllum við verðum fyrir eða hvaða hagsstjórnarmistökum mistækum ríkisstjórnum verður á, þá „jafnar“ vísitölukerfið þau mistök jafnóðum út í gegnum verðtryggða lánakerfið.

Þetta þýðir á mannamáli að launþegar þessa lands hafa verið að „greiða“ verðbólgu niður með skertum kaupmætti. Þetta er á margan hátt bráðsnjallt og efnhagslega afar skilvirkt kerfi fyrir þjóðarbúið. Og vissulega má segja að íslenska fjármálakerfið standi styrkari fótum en ella í skjóli þess. Á hinn bóginn verður þetta kerfi seint tali réttlátt eða sanngjarnt.

Með vísitöluhemlum er átt við að ríkisstjórn fái tímabundna lagaheimild til að frysta vísitölur við tiltekið hámarksgildi á neyðar- og krepputímum. Vísitöluhemlar ná bæði til verðtryggðra og óverðtryggðra lána heimilanna.

Vísitölufrystingu er ætlað að verja kaupmátt heimilana á erfiðleikatímum og deila verðbólguáhættunni með jafnara móti en venja hefur staðið til á milli lánveitenda og lántaka.

Að sjálfsögðu á þessi neyðaraðgerði einungis við þegar mikið liggur við og hætta er á að miklar og örar gengisbreytingar og óðaverðbólga hafi í för með sér gríðarlegar eignatilfærslur á milli lánveitenda og lántaka, eins og raun varð á í hruninu.

Með styttingu vinnuvikunnar erum við rétt að hefja einu mikilvægust vegaferð kjarabaráttunnar.

Auk vinnutímastyttingar og sveigjanlegs vinnutíma snúa stóru málin hér að samspili réttinda og tryggingasjóða annars vegar (s.s. sjúkratrygginga og sjúkrasjóða) og hins vegar hlutverkaskiptingu ríkis og aðila vinnumarkaðarins.

Markmiðið er að þú eigir líf eftir vinnu eða líf þrátt fyrir vinnu sem sem einstaklingur, maki, foreldri eða aðstandandi – allt eftir þörfum.

Í dag eru einhver réttindi tryggð á öllum þessum mismunandi sviðum en mismikil og misjafnlega vel fjármögnuð,þ.e. hvort einhver réttur á launum fylgi með. Þessari ósamstæðu heild þyrfti að fella í heildstætt réttindakerfi fyrir launafólk

Þróunin í fjölskylduvænna samfélag er nátengd þróun velferðarkerfisins. Mikilvægt er að möskvar þess grípi þá sem þess þurfa og að kerfið stuðli til lengri tíma litið að aukini velmegun og lifsgæðum almennings.